Tamu Khema Phri with vowel and consonants

Gurung language learning initiave ' Facebook'

http://www.facebook.com/group.php?gid=12628775181

Enjoy gurung song videos!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

http://www.youtube.com/user/tamutak1?feature=mhsn

"We love Gurung" भन्ने फेस्-बुक साईट बाट लिइएको ।

Evaluation of Man and The modern society In Sikkim page no 97

http://books.google.ae/books?id=id4_egkLhhgC&lpg=PP1&dq=gurung%20language%20book%20sikkim&hl=en&pg=PA170#v=onepage&q&f=false

सिक्किममा प्रयोग हुने खेमा लिपी र गुरुङ भाषाको अंक को बारेमा जनकारी को लागी दिइएको लिन्क मा गएर ९७ पेज मा हेर्नुहोला ।

Interjunction and adjectives in Gurung language

  फिर्=प्रति
 थोहोए=अर्को
 प्रे=सित्
 प्री=मात्र्(म्)
 बालोनबालोन्=सङ्सँगइ
 पारे(धोले)=जस्तै
 धुमा=जस्ता
 क्यालि=बाट,द्वारा,देखि
 बेरे=बारेमा
 वीएरे=लाई
 र्(रि)=मा
 नोह्र्बै=भित्रको
 दिलेन=तापनि
 लागिरि=निम्ति
 अग्वै=यदि
 अनबिस्या=नत्रभने
 तोलेबिस्या=किनभने
 तोलेगि=किनकि
 तारे=अब
 छ्तोरि=सायद्
 छ बिसे=यसोभने
 छले=यस्तो
 छ्तसि=यसो भएर्
 छोलो(छौ)=यसो
 दमा=र,तर,वा
 तोखो=अहिले
 म य=हरु
 फिरि=माथि
 प्लम्मै=झट्टै
 ले=धेरै
 बेल्ले=आसाध्यै
 चिथन्=थोरै
 सोगो=निकै
 सुदे=सहित वा साथै वा पनि
 योन=पनि
 तिहिरि=बेला
 च तिहिरि=त्यती बेला
 आसी त= कुन्नी त
 धै=अनि
 जोगो=सबै
 झोगो=पुर्ण्
 झंगोल्=सम्पुर्ण्
 लि=पछि
 लिसो=पछाडि
 च होलो=त्यसो
 च=त्यो
 चु=यो
 चुरि,छोउबा=यता
 छुइ=यहिं
 चोउ=त्यस्तो वा त्यति
 आजुरि=त्यहाँ
 चुमि,चए,च रै=त्यहिं
 झौ=यत्रो
 खल्लि=जसरि
 ङिबा,च,ज,गो,वा=हो
 आङि=होईन
 छेउ=ल
 दे,नि=र
 से=भन्दा
 स्या=सँग
 ब,दे=त्
 गि=कि
 यि=वा
 बिले=भन्दा
 कुङरि=बिचमा(म्)
 पररि=माझमा(दुइटाको)(म्)
 च्-हक्=त्यति
 नेरो=तथा
 ने=बिचमा
 प्रेँ=पक्षमा
 इगुरन्=घरी न घरी वा संधै
 छोउ=यत्रो
तिंके=एक पटक
 तोगोच्=अहिल्यै
 छोग्-या=छेउ
 क्योंज्=पर
 ह्रोसघृन्=आफुएकलाई
 छुइले=यता
 कोइले=उता
 कोंडो=तल
 केरो=माथि
 थप्ले (थेबा)=ठुलो
 च्याउने=सानो
 प्लोच्या=सम्म
 प्लुदु(रिबा)=लामो
 योंब्=छिटो
 क्याब्=ढिलो
 पसैलि=बिस्-तारै
 ह्रेगो=टाढा
 चेदो=नजिक्
 कुटु=बिग्रेको
 यिनि=चाँडै
 यो यो=छिटो छिटो
 च च्=सानो
 चुकुचुकु=अलिअलि
 तोक्पो=सांगुरो
 क्याँज्(कोहोरे)=पारि
 चाँज्=वारि
 नोह्ए=तल
 आ= नकार्त्मक जनाउने उपसर्ग
 आई=तिर्(म तिर्)
ङरै=नजिकै

Learn Some Basic Gurung Language Yourself

What is your name? Kih mee toh ja?

My name is Kishan, what is yours? Nga mee Kishan go, kihl de?

How are you? Kih khaiba mu? I am fine, how about you? Nga saban mu, kih de?

Where do you live? Kih khani timu?

I live in Rayleigh, how about you? Nga Rayleigh ri timu, kih de?

Do you have money? Kih ni mui muh?

Yes, I have - No, I haven't Ang mu - anhan ahre.

How about you? Kih ni bhalu mu ki ahre de?

Where do you come from? Kih khani theme ja?

I come from Pokhara, how about you? Nga Pokhara theme go, kih de?

Are you hungry? Kih fo khreseem?

No, I am not - Yes, Iam Nga fo aakhreseem - Nga fo khreseem.

Where are you going? Kih khani yahmu?

I am going to London, how about you? Nga London hyab go, kih de?

What do you like? Kih jee toh khomu? I like dancing. Nga lai seba khomu.

You are beautiful. Kihm chhyanba muuna. Do you speak Gurung language? Kih tamu Qih pomuu?

Are you angry? Kih lai tuhnu khasim/khaimu/ rhaimu? Go to sleep. Robar yahdu.

Tamagi web site bata sabhar garyeko

Manupulation of verb in gurung lanugage

• 
  
  

  याह्द्=जा, किं धिँरी यिनी यिनी याह्द ओ=तिमी घरमा छिटो छिटो जा है ।
  
  

  याहम्=जान्छु, ङ तियाँ धिँरी याहाम्=म आज घर जान्छु ।
  
  

  याहाउवा=जान्छौ,किं याहाउवा=तिमी जान्छौ ?
  
  

  याहल्=जान,किं ख्-नै याहल आपरि=तिमी कतै जानु पर्दैन ।
  
  

  याह्सि=गएर्,किं खन याहासी खैइमु=तिमी कता गएर आउँदैछौ ।
  
  

  याहाइ=गयो,ङै चह खन याहाइ ?=मेरो छोरा कता गयो ?
  
  

  यारिला=जान्थ्यो,तशी खेब्धिँ खैली याहरिला ?=तसी पाठ्शाला कसरी जान्थ्यो ?
  
  

  याहमो=जाला(जानेछु)=ङै आगे नागा नासारी याहमो=मेरो दाइ भोली गाँउ जानेछ ।
  
  

  याहाइमु=जाँदैछ,तोखो ङ काठ्मन्डु याहाइमु=अहिले म काठ्मन्डु जाँदैछु ।
  
  

  याहल्खाँइ=गैसक्यो,च म्हि ओसोइ याहल्खाँई ?=त्यो मान्छे पहिल्यै गैसक्यो ?
  
  

  याहाले याहाले=जाउँ जाउँ,तै तै याहाले याहाले=भयो भयो जाँउ जाँउ
  
  

  याहमाए=जाँदा,ङ रेह्गो याहमाए किं आक्रोद ओ=म टाढा जाँदा तिमी नरोउ है ।
  
  

  याहलेन्=जाँउला ।ङने प्रेन ओ,बालो बालोन याहालेन ।=मलाई पर्-ख है,सँगइ सँगइ जाँउला

• 
  

  
  

  याह्सिलद्=जाँदै गर्,लु लु कि याह्सी लद ओ =लौ लौ तिमी जाँदै गर है ।
  
  

  याहरिगे=जाओस्,क्याह्मै याहारिगे,ङ्योमै लिसो याहलेन्=ति-नी हरु जाओस्,हामी हरु पछी जाँउला
  
  

  याहाब्=जाने,तारे नेपाल याहाब ति-नी योन चेदोइ खैइ=अब नेपाल जाने दिन पनि नजिकै आयो ।
  
  

  याहम्दै=जाँदै,लनी याहाम्दैरी तो तम ?=लनी जाँदैमा के हुन्छ ?
  
  

  याहाल्खाँई मुला=गैसकेको थियो,ङ धिँरी याहाम्ए,ङै प्रेस्यो फाता याहाल्खाँएए मुला=मा घर जाँदा मेरी श्वासनी पोइला गैसकेकी थिइ ।
  
  

  याहाइब मुला=गैरहेको थियो,तेला राम पोखोरर याहैब मुला=हिजो राम पोखोरा तिरा जाँदै थियो ।

  
  

Body parts in Gurung language

 नखु=नाक्
 नफे=कान्
 मी वा मिखु=आँखा
 सु=मुख्
 लफि=ओठ्
 मन चे=ओठ्(म्)
 क्र=टाउको
 क्रपल्=कपाल्
 क्रम्वोइ=कपाल्
 यो=हात्
 पले=खुट्टा
 सा=दाँत्
 सो=स्वास्
 को=ढाड्
 फो=भुँडि
 न्हि=छाति
 छिं(लचि)=नङ्
 ले=जिब्रो
 कै=स्वर्
 मेम्ले=आँशु
 कोय्ं=काख्
 मैसि=पुठ्ठा
 क्लिइ=दिशा
 कुँ=पिशाब्
 मोरा=जुंगा
 फि=पाद्
 म्वे=पैताला
 म्वोइ=ज्यान को
रौं टिप्लि=छाला
 म्या=पुच छर्
 रु =सिङ्
 का=रगत्
 रिबा वा नुगृ=हाँड्
 चिग वा चिहिफु=घुँडा
 खरी वा खर्जी वा खरे=गर्धन्
 म्लोगु=घाँटि
 ति=मुटु
 ओइटा वा ओइडा=कलेजो
 क्योप्=फोक्सो(म्)
 तु=पसिना
 कन्ट्=च्यापु
 क्रम्=गाला
 कुरुङ्=आन्द्रा
 नोक्रोङ्=निधार्
 सुप्=शरिर
 न्हेअङ्ले=काखी
 करसिअ=गिदि
 खैदुसु=मृगौला
कल्फु=पुरुष अन्ड्कोष्
 म्ल्याह्ग्रा=पुरुष जनेन्दृय
 पिस्य=स्त्री जनेन्दृय
 ङिए= थुन वा दुध

VERBS IN GURUNG LANGUAGE

 आरे दि=छैन त्
 आरे=छैन
 आरेगो=छैन हो वा छैन पो
 आरेब्=नभएत्
 आरेमै=नभएर वा नहुंदा
 आरेस्या=नभए
 उतेँद्से=माथि रiख्नु(ढकनि)
 कँ=छाप्नु(छापा मार्नु)
 काहाब्=समात्ने,काहाइ=समातेर्,काहाम्=समात्छ्
 कि=फुट्नु(म्)
 किउब्=लिने
 कुटि=खुम्च्याउनु
 कुब=ओढ्ने,
नोह्र्ले=बोक्ने
 कुलद्=पठाउ,
कुलम्=पठाउँछ्,
कुइदे=पठाइदे
 कुविइ=उचाल्नु
 कृ=नुहाउनु
 केते=कराउनु(म्)
 केते=खटाउनु
 केह्सी=थर्काएर्,केहेब्=थर्काउनु
 कोब्=बुझ्ने
 कोरेया=घोप्टाउनु,कुरि=घोप्टनु
 क्याँशि=टिपेर्
 क्याबा=चिलाउनु वा गाड्नु(ता)
 क्युइब्=जोख्ने,कुइसि=जोखेर्
 क्योँद्=भाग्(दौडि),क्यु=दौडनु
 क्योब्=जोत्ने
 क्राउ=कुहिनु
 क्रीङ्बा=कराउनु
 क्रीहिम्=मिल्छ,क्रीहिइ=मिल्यो,क्रीहिल्तुम्=मिल्नुपर्छ्
 क्रेउ=चढ्नु
 क्रोसुम्=रुन्छ्,क्रोधि=रुनु,क्रोना=रुउ,क्रोसि=रोएर्,आक्रोध्=नरोउ,क्रोध्=रो
 क्लेउ=चिर्नु वा तास्नु
 क्ल्योंब्(प्ल्योंब्)=खेल्ने
 क्वे=पत्याउनु
 क्ष्याउँब्=मिसाउने
 खiबा=सक्नु,
खाँइ=सकियो
 खब्=आउने
,खम्=आँउछ्
 खाब्=भर्ने
 खित्से=हाछ्युँ गर्नु(म्)
 खिब=बाँध्ने
खिलन्=किन्न
 खुम्=मनपर्छ्,ख्वोइ=मनपर्‍यो,खुमए=मनपर्दा
 खेब्=पढ्ने
 खेर्=कुनै चिज चल्नु(म्)
 खोरब्=जम्मा गर्न,खोरम्=जम्मा गर्छ
 खोल्प्=उमाल्नु(म्)
 ख्याप=फ्यांक्नु(म्)
 ख्याबा=टाल्नु ख्याब्=लगाउने
 ख्युङ्ब्=खोक्ने(ता)
 ख्रुद्=धो,ख्रुथिले=धुऔंला,ख्रुब्=धुने,ख्रुइ=धोयो
 ख्रोब्=जलाउने वा पोल्ने
 ग्नि=जिस्क्याउनु
 ग्लुब्=किन्न(ता)
 घुरि=लड्नु,घुरियाद्=लड्ला
 ङिबा=डराउने
 ङुते=तिर्नु(ति)
 ङे=कुहिनु(म्) ङेङा=खोछे थाप्नु
 ङेङेल्=छक्क पर्नु(म्)
 ङेम्=मान्छ
 ङेह्=पोखिनु
 ङ्याशि=बेरेर्(म्)
 ङ्योँब=फलाक्ने वा उच्चारन गर्ने
 ङ्योबा=पल्कनु(ता)
 ङ्योसम्=चिन्छ
 ङ्रीब्=हाँस्ने
 ङ्हाब्=लाग्ने
 च उ(ट्वीउँ)=तान्नु
 चब=खiने,च-द दि=खाउ त्
 चाब्=नङ्ज्ञाउनु
 चारमिब्=चम्किरहने,चारमिनो=चम्किरहोस्
 चि=सोच्नु
 चिबा=टोक्नु
 चिबा=सम्झनु
 चुँब्=भुक्ने वा नयाँ काम को थालनी गर्ने
 चुउँ=बाड्नु
 चुउङ्ब्=बेच्ने
 चुसे=भाँचिने,चुसि=भाँचेर्
 चेब=टोक्नु
चैहिदिब्=चाहिने,
चैहिदिसि=चाहिएर्(ने)
 च्यिह्ब=सम्झनु
 च्युँ=थुन्नु
 च्योद्(ङ्योद्)=हेर
 छसि=चारआउनु
 छेदो=लगाउनु वा पहिर्याउनु
 छेब्=पुकiर्ने
 जोड्दिम्=जोडिदिन्छ्(ने)
 झ्योंन्(च्योन्)=हाल्नु
 टङ्बा=सुन्निनु वा छुट्टिनु(त)
 टिम्=बस्छ्,टिद्=बस्
 टोसि=जितेर्,टोब्=जित्छ्
 डुँब्=पिट्ने  डुँला=पिटिसक्नु
 तँब्=छान्ने
तब=हुने,तम्=हुन्छ,तमए(तबा)=हुंदा,तबै=हुँदै,तै=भयो
 तरब्द्से=बित्नु
 तारबा=काम्नु
 ति=जोगाउ नु
 ति=फुट्नु
 तिमीब्=ओछ्याउने,
तिमीनदि=ओछ्याइदे
 तुल्=बेल्नु(म्)
 तुहुँ=कमाउने
 ते=निकाल्नु(म्)
 तेँनाद्से=तला झार्
 तेत्सि=झर्नु(म्)
 तोँतेँद्से=बन्द गर्
 तोँमाद्से=खोल्नु
 तोउब्=थाप्ने,तोउ=थापुं,तोन्=थाप्
 तोब्=भेट्ने,तोदो=भेट है
 त्ँ=उठाउनु
 त्वि=झिकाउनु
 त्वोँब्=रमाउने,त्वोँयाजे(त्वोंइ)=रमायो
 त्वोबा=फर्कने,
त्वोम्=फर्कन्छ्
 त्सेनो=बाहिर जा(म्)
 थरदी=छोड्दे
 थाइ=पख
 थाउ=हान्नु(गोरु ले हान्नु)
 थु=सिउने(म्)
 थुन्=पिउ,थुम्=पिउँछ्,थुसि=पिएर्,थुब्=पिउने,थुइ=पियो
 थुब्=काट्ने
 थेंन्=राख्,थेंसि=राखेर,थेंब्=राख्ने
 थेहेब्=सुन्ने,थेत्=सुन्
 थोइ=चोर्नु,
 थ्याब्=सहनु(म्)
 दाम्-बा=छान्नु(ता)
 दोङ्बा=मिसाउनु(ता)
 नदिब्=दुख्ने,
नदिम्=दुख्छ्,
नदि=दुख्,
नसि=दुखेर्
 नब्=पiल्न्,
नल आख्=पल्नसक्दैन्
 नला=चोट लाग्नु
 नाइ=थकाइ मार्यो
 नाङ्बा=थिच्नु(ता)
 निसुसि=
 नोब्=बोक्ने
 नोह्ँब्=बिग्रने,
नोह्ँइ=बिग्र्यो
 न्युब्=पग्लने(म्)
 न्ह्युब्=सोध्ने
 पँमु=भिजाउनु
 पर्दिम्=पर्छ्(ने)
 पह्ँयु=भर्ने
 पाउ=गाड्नु
 पापा=बढ्नु(म्)
 पाम्=बाँड्छ्,पस्कन्छ्
 पाह्र्ब्=फुलेको
 पिब्=दिने,पिनु=देउ,पिस्योदि=देउ है,पिम्=दिन्छ,पै=दे,पिइ=दियो
 पिरा=उड नु,पिरब्=उड्छ्
 पो=साट्नु(म्)
 पोँब्=बोल्ने
 प्युब्=लखेट्ने(म्)
 प्रब्=हिड्ने,प्रशि=हिडेर्,प्रलेन्=हिडौला,प्रद्=नहिड
 प्रीब्=गाउने,प्रीरिमो=गाउने
 प्रीमै=लाग्ने(घाम्)
 प्रीसे=डाम्नु
 प्रेउ=कiट्नु,
प्रेहिब्=काट्ने
 प्रेन्=पर्- ख
 प्र्हिब्=लेख्ने
 प्लाँ(ट्युँ)=पिट्नु,
प्लाँब्(ट्युँब्)=पिट्ने,
 प्लाउ=उखेल्नु
 प्लिङबा=भरिनु(ता)
 प्लितेँद्से=तेर्सो परेर
 रiख्नु प्लेबा=कुल्चनु(ता)
 प्लेब्(प्लाब्)=चिप्लनु
 प्लोहिइअ=उम लनु
प्लोह्ँ=उमाल्नु
 प्ल्हेउब्=अल्छी लाग्ने
 प्वोंब्=बाझ्नु
 फतिए=फुट्यो
 फाखब्=सर्मलाग्ने,फाप्यो=सर्म्लाग्नु
 फाल्निर=हाम्फालेर्
 फिबा=छोडाउने फिब्,
योंब्=जन्मने
 फु=कस्नु,फुक्नु
 फुइसि=बाँधेर
 फुल्=चुहिनु(म्)
 फुल्तुम्=तिर्नुपर्छ
 फेएब्=पुग्नु,फेएइ=पुज्ञो
 फो=घस्नु
 फोक्रीहिन्सी=भोकलगेर्
 फ्याब=पुछ्ने(म्)
 फ्यौल्=फल्नु वा बडार्नु
 फ्रे-द्=खोल्
 फ्रैआजि=छुटाएर्
 फ्रो=चल्नु(म्)
 बापा=पट्ट्याउनु(ता)
 बिद्=भन्,बिइ=भन्यो,बिस्या=भने,बिले=भन्दा,बिसि=भनेर,बिम्=भन्छ्
 बु=लिनु
 ब्यान्बा=खोस्नु(ता)
 ब्योँ=फ्याँक्नु ब्योँला=फ्यालियको
 ब्रो=चाख्नु(ति)
 ब्ला=खोल्नु(बाँधेको खोल्नु)
 ब्लोब=घोंच्ने(ता),ब्लोजि=घोंच्यो
 भयाम्=ल इ -जान्छ्,भोले(भोब्)=लाने
 भौदिब्=भाग्ने,
 मबा=हुँदा
 माक्=चोट्लाग्नु(म्)
 मादिम्=लाग्छ्
 मारा=बाल्नु
 मिहिरे=लाग्ला है(रक्सि)
 मु=छ
 मुना,मुगे=रहेछ
 मुबा=भएको
 मुबे=भैइ
 मुबै=भए
 मुमो=होला
 मुम्-ए=भएछ
 मुराउ=बुज्नु
 मुलम्ज्ञम्=प्रार्थना गर्नु
 मुलो=थियो
 मैइमु=सम्झ्न्छु,
मैइदिमु=सम्झिरहेको छु,
मैदिदो=सम्झदैगर है
 म्याइब्=माटो को डल्ला फुटाउने
 म्यारि=घुम्नु
 म्युब्=बटार्ने(म्)
 म्रेब्=अघाउनु
 म्रोब्=बाल्ने
 म्लेब्=बिर्सने
 म्वोइसि=टेकेर्,
म्वोइ=टेक्यो,
म्वोब्=टेक्ने
 म्हमु=हराउँछ्,म्ह्स्या=हराए
 म्हिए=पाक्यो
 म्होब्=खोज्ने,म्होमु=खोज्छ
म्ह्रोम्=देख्छ्
 याह्ब्=जाने,याह्म्=जन्छ,याह्द्=जा,याहलेयाहले=जाँउ,जाँउ
 यु=तल आउ
 योंम्=पाउछ
 योला=चो-रिएको
 योहोब्=पकाउनु
 राओ=उभिने
 रे-द्=उठ
 रोद्=सुत
 रोम्=सेक्नु
 लङ्=उचाल्नु(म्)
 लम्=गर्छु वा गर्छ्,
आलम्=गर्दैन्
,लसि=गरेर्,लम्-ए=गर्दा,लदिदो=गरहै,लद्=गर्,लसिन्=गरौला
 लाउ=हल्लाउ,लाउब्=हल्लाउने,लाई=हल्लायो
 लावा=तताउनु
 लुब्=झुटो बोल्नु(ता) लुब्=लुकाउने
 लेम्-बा=चाट्ने(ता)
 लोम्=सिक्छ्,लोमिन्से=सिकौला,लोदु=सिकौ,लुले=सिकौ,लोद्=सिक्
 ल्वोइँ=तर्सनु
 ल्हिब्=हान्ने
 ल्होब्=मद्दत गर्ने
 वद्=छाड वा फाल्,
वाथेसि=छोडेर्
 वाँव्=फकाउने,वाँइसि=फकाएर्,वाँम्=फकाउछ्,वाँउ=फकाउ
 वाता,न्हग्वाल्,कोइवाला=पौडी खेल्नु
 विवा(उइमा)=बोलाउनु
 शु(तुहुनु)=रिस्,
सुखब्=रिसाउने
 शु=नुहाउने
 शुल्=झार्नु(म्)
 शेला=बुझ्नु(ज्ञानि)
,शेब्=ज्ञानि(ह्रब सेब तदो)
साङ्ब्=चाहानु(म्)
 सारब्=फुल्ने
 सियाम्=मर्-छ्,सिले=मरे,सोइम्=मार्नु,सिल्=मर्न्,सिद्=मर्,सिब्=मर्ने
 सु=धुनु(म्)
 सुबा=रोप्नु
 सुमिनो=उनिदेउ
 सेदो=कुरा लगाउनु
 सेब्=बुझ्ने
 सोँब्=चोख्याउने
 सोबा=बनाउनु(ता)
 सोब्=बाँच्ने,सोम्=बाँच्छ्,सोना=बाचौं,सोले=बाँचे
 सौं=सुकाउनु
 स्याइ=भेट्टाउयो,
स्याउम्=भेट्टाउंछ्,स्याउब्=भेट्टाउने
 स्याङ्-ग्-यो=पुर्याउनु
 स्यालो=लिप्नु
स्युर्=ढाँट्नु
 स्यो(फ्यो)=ढोग्नु
 स्योमे=नाच्छ्,
स्योंले=नाच्ने
 स्विब्=तरकारी सफा गर्ने
 हुल्=छोप्नु
 हौँब्=भुट्ने
 ह्राउ=छर्नु,ह्राउब्=छर्ने
 ह्राद्=बजा,ह्रावर्=बजेर्
 ह्राम्=आउँछ्
 ह्रीद्=माग्,ह्रीले=मगौंला
 थेमे=आउने(काँहा बाट आउनु)

RELATION IN GURUNG LANGUAGE AND OTHER WORDS

 बाथे=ठुल्बा
 म थे=ठुली आमा
 बाच्यो=काका
 आम्च्यो=काकी
 आरु=काकी(म्)
 आप्पा=बाबा
 आम्मा=आमा
 बाजे वा अखे=हजुरबा
 बज्यै=हजुर आमा
 पा=लोग्ने
 मृ=स्वास्नि
 आस्याङ्=मामा
 आनि=माइजु
 चों=भाउजु वा बुहारि
 फाने=फुपु
 प्रेश्यो=दुलहि
 च्योए=भै
 सेंबो=साला
 म्हो=भिनाजु
 म्हो च च्= ज्वाँइ
 आच्या आच्यामा=आमा कि बैनि
 छ्यामा=आमा कि बैनी वा आफु भन्दा ठुलो सोल्टिनि
 आना=बैनि
 आता=दिदि
 स्योमे=सासु
 कें=ससुरा
 च ह्=छोरा
 च ह्मि=छोरि
 ङोलो=सोल्टि
 ङोल्स्यो=सोल्टिनि
 मास्या=बुहारि
 आउमो=पुसै
 कोलो=बच्चा
 कौंछाकौंमि=नाति-नातीनी वा भान्जा भान्जि
 ङेहेल्=मित्
 ङेहेल्स्यो=मितीनि
 अजी खे वा खे कु=नौ पुरुष पुर्खा
 अजी म वा म इ=सान स्त्री पुर्खा
 आश्यों=मावलि
 आँखे=हजुर बा
 म्हो=भेना
 भुज्यु=हजुर आमा
 आपा=बा
 आगे=जेठान्
 आम्=आमा
 आना=जेठी सासु
 आँगे=दाजु
 आना यि योमे=आमाजु
 अली यि यो=भाइ
 फाने यि ङि=फुपु
 आना यि रि=बहिनि
 आउम्हो=फुपाजु
 पाँए=काका
 आना=जेठानि
 माँने=काकि
 मिच=भतिज्
 चोँ=भाउजु
 आम्च्यो=छ्यामा
 स्योमे=सासु
 माँपाते=माहिली
आमा केँ=ससुरा
 आनच यि कोएँ=भान्जा
 आस्यों=मामा
 आनारिच यि कोकोएमि=भान्जि
 आङी=माइजु
 ङोलो=सोल्टि
 बाथे यि भुथे=ठुला बा
 ङोल्श्यो=सोल्टिनि
 आम्थे यि म-थे=ठुली आमा
 थेम्=उनि
 थेमेल्=उनिहरु
 थेमेल यि चम-इ=ति-निहरुको
 ङ यि ङर्=मा यि मैले
 थेमै ने प्री=तिमीहरुलाई
 ह्विलब्=स्वागतम्
 छ्यान्ले याह्द्=शुभ यात्रा
 छ्याँलाई=बधाइ
 छ्याँब म्वोइस्=शुभ रात्री
 याइ याइ = अलबिदा
 छ्याँब त्याँध्=शुभ प्रभात्
 लिसो तोलए=फेरी भेटौला
 तोइ मु=अती खुशी साथ्
 ले ले=धेरै धेरै
 छ्याँब ल्-इ=राम्रो गर्‍यो
 मलम्=आशिर्बाद्
 ङालो ङासो मुना=मेरो सौभाज्ञ
 त्-हि=दुख्
 छ्याँ=सुख
 ल्होम्पासि=शिक्षक्
 देब्=किताब्
 प्र्हिथे=कपि
 पृंसि=कलम्
 ओश्योँ=बिगत्
 तोश्योँ=बर्तमान्
 लिस्योँ=भबिस्य
 ताप्र्हिबु=चिठ्ठि
 सिक्योलब्=स्रदान्जलि
 फ्योलब्=अभिनन्दन्
 ताँचब्=शप-थग्रहण्
 ह्रेताँ=कथा
 ख्ए यि खै=हावा
 पारोमोरो=परिवार्
 छे छोल्=अधिकार्
 छ्याल्लक्=धर्म्
 ठिकन्=औपचारिक्
 ताँलब्=भाषण्
 कहिलाक धि=अदालत्
 ह्रेको ताँ=समाचार्
 क्रहो थे=अध्यक्ष्
 च्याँडे क्रहो थे=उप-अध्यक्ष्
 तान प्रिया म्हि=महासचिब्
 प्रीब म्हि= सचिब्
 छ्याँल्-इ=बधाई
 ङ्युइब्=प्रश्न्
 छ्याबेल्=अबसर

SOME OTHER WORDS IN GURUNG LANGUAGE

 तार्के=सेतो
 म्रोके=कालो
 ओल्के=रातो
 उर्के=पहेलो
 पिन्के=हरियो(च्यान्कु(म्)
 ठेउके=निलो
 मुक्प्=खैरो(म्)
 स्यै=पूर्व
 न्हु=पश्चिम्
 ल्हो=द्क्षिण्
 च्यो(च ह्यो)=उत्तर्
 स्यार्लो=पुर्बेलि
 न्हुर्लो=पश्चिम्एलि
 ल्होर्लो=द्क्षिणेलि
 च ह्योर्लो=उत्तरि
 तमु खिबाए कोएँ मिरस्योमै यि रिमै(आइमाइ वा केटी)
 क्रकुब= टाउको मा ओढ्ने
 क्रमु=मुजेत्रो
 क्रमि=डोरि
 फोर खिबा=सारीरम लगाउने
 चोलो ङ्हिइ=गुनियो
 तहम्ला=टिकिस्
 पली खिबा=खुट्टा मा लगाउने
 म्लोज्ञा कोयँ पोलि(जुत्ता)=कालो कपडा को जुत्ता)
 पुलु यि मल्खु यि कुले=टोपि
 क्रगि=फेटा
 फोर खिबा=शरिर मा लगाउने
 म्हिन्दोफकि=पटुका
 कास म युलि= कछाड्
 भोटो रेङ्गा=भाङ्ग्रा
 रुटो =कालो कपडा
 कोहोच ख्याबा=खुकुरी भिर्ने देब्रे कांध बाट दाहिने हात भित्रपरी दाहिने साँप्रो माथी लगाउने कपडा
 नेहेडे=परार्
 तिज्ञु=पोहोर्
 तिदि=यो बर्ष
 कुरि=आघौ
 रोधि=पराघौ
 युआङ्गि=अस्ति
 तेला=हिजो
 तियाँ=आज
 नागा (पना)=भोलि
 रोहोङ्गि=पर्सि
 सोचाइ=निकपर्सि
 मिस(निस)=रात्
 तीनइ=दिन्
 नेच्=साँझ्
 नाच=बिहान

PRONOUNS GURUNG LANGUAGE

 ङ=म्
 ङल=मेरो
 ङ्ने,ङदे=मलाई
 ङ्स्या=मसङ्ग्
 ङै=मेरो वा मैले
 क्यों=तिमी
 क्योंल=तिम्रो
 क्योंने,क्योंदे=तिमीलाई
 क्योंस्या=तिमीसँग
 क्योंइ=तिम्रो वा तिमीले
 ङ्यो=हामि
 ङ्योल=हाम्रो
 ङ्योने,ङ्योदे=हामिलाई
 ङ्योस्या=हामी सँग
 ङ्योंइ=हाम्ले वा हाम्रो
 क्याहम्जोगो=तिमीहरु सम्पुर्ण्
 किहि, कह्योइ=उ कि-हिला ,
कुहुर्बै=उसको
 किहिंदे,किहिंने,किहिंमि=उसलाई
 किहिइ=उसले
 किहिंस्या=उसँग
 खैब=कस्तो
 खबै=कस्तो
 खै=कसो
 खोइ,खोवै,सुइ=कोहि
 सु,खौ=को
 तो=के
 तोइ=केहि
 तोले=किन
 खयबा,खब=कुन्
 खयबै=कुनै
 खयम्,खोयो=कहिले
 खबै लागिरि=कस्को लागि वा कस्लाई
 खैला=कसोगरुँ
 कदे=कति
 सुलाई=कोलाई

थेम्=उनि
थेमेल्=उनिहरुको

MEDICAL HERBS AND OTHER WORDS IN GURUNG LANGUAGE

 द अयो दोयायालि=अखास बेलि
 नए ओटे=ईन्द्रअयनि
 तिँ तोसो= सनो किरा
 प्लह्ँ=ऐसेलु
 म्रा=आमृसो
 आँगाले नो=आँगाले झार्
 ख्योँबले=बाँको
 रिँ=बाँस
 पुम्श्यो=बोक्सी
 कुफत्=आन्तरिक बिरामी
  ह्रुँ=पोलेको
 थोँरा=बारमले
 फुइ क्यु=पबित्र पानी
 नो=झार् खो
नोब्=नछुनि बिग्रेको
 तन्=बन सिमल्
 तिप्रु=भक्याँउलो
 खुर सिँ=भयालो
 क्यु तीनइ=भेँडे कुरो
 केल्ला=भोजपत्र
 पा म्यए=ब्रुअर्स यिस्ट्
 पेलि=भोर्ला
 तलेँएए ताँ=भुत केश्
 तोको,तेँथर्,तेँतुरा,थेँजो=भ्यागुर्
 चोँटे=बिलौनि
 तप्ता,हे तप्ता=बुकी फुल्
 मेकेँ=भिष्
 आम्जि=डक्-टर्
 कुँरि=पाति
 ति-ने,उल्टे पुचु=उल्टे काँडा वा बोक्सी काँडा
 प्रुमा=टिमुर्
 मे पुचु=थकाली काँडा वा थकाइलो काट
बोँभो=थुर्
 पुलु=सिस्नु
 तेमे,तिमी=तरुल्
 तिउरे ट्=तिउरे फुल्
 कुटुँम्= सिल्टिमुर्
 पुरी मकै=सर्प मकै
 स्युरि=सालधुप्
 ओल्चे=रक्त चन्दन्
 क्यु फुँ=पानी
 अ-मला क्एओर=पानी सरो
 क्यँर्बु=पैँयु
 फच्याङ्=सम्म परेको जमिन र जङ्गल्
 निमे पा=प्याउलि
 माह्=अरुणदिनरिअ
 प्रोमे=रुख पाङ्ग्रा
 पखन भेद्=पाषण भेद्
 आँसिक्रा=अमिलो
 क्युब्रो=मगर कैँसी बेगोनिय पिक्त माल कृसि
 लुरे पुजु=लुरे काँडा
 खेँयाँ=लप्सि
 नो ट्=लसुने साग्
 राँगुलि=लाँकुरि
 मी थु,कुरकुरे नो=कुरेकुरे घाँस्
 ने क्रे,नाइ ख्रे,नगिक्राइक्राइ=कुकुर दाइने
 पाइना=खर्सु वा खरसु
 केजे=र्हेउम मूर्क्रोफ्तिअनुम्
 म्रोज्ञा सिन्का=काल सिन्का
 योल्प क्युता ,म्रोहो क्युता=कालो निउरो
 लेते=झ्याउ
 जेरेमसि=जटामशि
 तिज्युँ=जामुन
 चिँग्ँ=हरियो
उनियो तर्के उल्बि=सेतो हल्हले
 उल्बि=हल्हले
 तिब्रु=गुँएलि
 पोरेट्=गुराँस्
 तमरखि=गुजर गांनो
 म्या प्लह्ँ=गोरु एसेलु
 थाँ कजा=गोल काँक्री
 ख्याँस्यो=गिता खल्याँ
क्लेँ=धकै
 नँक्रु=कैयुं
 खध्योँ=कुलथी
अमिलो प्ले ट= सिप्ले
 ख्युँ सिँ=चिलाउने
 नै पुलु=चाल्ने सिस्नु
 कुदुरो=कुत्रु
 धम्फल्=दमौरा
 फेता=एक प्रकार को गनाउने घाँस

ANIMALS

  नक=कुखुरा
 नक्यु=कुकुर
 मै=भैंसि
 र=बाख्रा
 म्या=गाइ
 प्ल्या=गोरु
 नमे= च रा
 न्वार्=बिरालो
 क्यु=भेंडा
 तांगा=माछा
 पोक्रो वा फोल्प्=भ्यागुता
 तिम्यु=बाँदर्
 तो(चे)=बाघ्
 क्रोइ=गिद्द्
 पुकृ=सर्प्
 ता=घोडा
 फो=मृग्
 नोक्रो=कमिला
 नाप्रो=माखा
 कोंए=मौरि
 क्रुए वा क्रुए=ग्ंगटा
 तौसर्=घोरल्
 चै=चितुवा
 मिताला=जुन्किरि
 से=जुम्रा
 तेङे=भालु(म्)
 चेप्खेहेल्=चिल्
 तिपे=जुका
 ह्युगु=मल्सप्रो(ता)
 नेरि=लिखा
 ताम्लो=पुतलि
 तोमि=उपियाँ
 कोबे=उडुस्
 तिल्फ्=सुँगुर्